Conclusies
Met de voorliggende Kadernota 2026 is het startsein gegeven voor de Programmabegroting 2026. De begroting 2025 was gebaseerd op het raadsprogramma 2022-2026, waarin de ambities voor de komende jaren zijn neergezet. Het raadsprogramma vormt ook voor deze Kadernota 2026 de leidraad. We werken verder aan de ambities die vanuit het raadsprogramma vertaald zijn. Dit resulteert in een Kadernota 2026 waarbij we, ondanks de financieel onzekere tijden, ambitie tonen en blijven investeren om de stad leefbaar en aantrekkelijk te houden.
Dat alles onder het gesternte van een krappe arbeidsmarkt, die ook nog eens gepaard gaat met financieel onzekere tijden voor gemeenten. Wij kunnen u desondanks een ambitieus en realistisch pakket aan beleidsvoornemens presenteren. We zetten onder andere in op wonen en vergroenen, vitale voorzieningen en preventie en ondersteuning dichtbij huis.
Wonen en vergroenen
Oldenzaal staat voor de opgave om te blijven groeien en tegelijkertijd aantrekkelijk en leefbaar te blijven voor jong en oud. Daarom zetten we de komende jaren stevig in op meer passende woningen en voldoende voorzieningen in de stad. Tot 2030 willen we ten minste 1.000 woningen bijbouwen. We bouwen gevarieerd, geven ruimte aan wonen en vergroenen en betrekken inwoners bij de planvorming. We zetten in op klimaatbestendige inrichting van straten en buurten, met ruimte voor water en natuur. Ook investeren we in het Singelpark en vergroenen het Plechelmusplein. Daarnaast maken we een omgevingsvisie voor de ruimtelijke ontwikkeling (wonen, werken, leven) van onze stad richting 2050.
Vitale voorzieningen
Ook op andere terreinen wordt fors geïnvesteerd. We zetten in op vitale voorzieningen zoals schoolgebouwen en binnen- en buitensportaccommodaties. Daarmee zorgen we voor toekomstbestendige en toegankelijke voorzieningen voor iedereen. Ook de kwaliteit van onze leefomgeving krijgt nadrukkelijk aandacht. We verhogen onze meerjarige investeringen in het verbeteren van wegen, de openbare verlichting en het structureel onderhoud van het bomenbestand. Zo blijft Oldenzaal een verzorgde en bereikbare stad.
Daarnaast werken we verder aan onze plannen voor de verbouwing van het stadhuis. Het gebouw is verouderd, niet energiezuinig en beperkt toegankelijk. Investeren is daarom noodzakelijk en verstandig: het voorkomt dure, tijdelijke oplossingen en zorgt voor een toekomstbestendig gebouw.
Preventie en ondersteuning dichtbij huis
We investeren in een sterke sociale basis. We willen dat iedereen mee kan doen en zo veel mogelijk zelf regie heeft over het eigen leven. Daarom blijven we inzetten op preventie en ondersteuning dichtbij huis. Structureel maken we middelen vrij voor cultuur- en talentontwikkeling bij de jeugd, programma’s als BoesCool55+, extra inzet van schoolmaatschappelijk werk en de aanpak van stille armoede.
Deze ambities vragen uiteraard om een solide financiële basis. Daarom hebben we vorig jaar op tijd geanticipeerd op de financiële uitdagingen die op ons afkomen. Dankzij het doorvoeren van enkele bezuinigingsmaatregelen uit ‘Ambities en middelen in balans’ laat de Kadernota 2026 voor de eerste 3 jaar zwarte cijfers zien. Dit komt omdat incidentele uitgaven in deze jaren bekostigd worden vanuit de algemene reserve. Hier is voor gekozen omdat de algemene reserve de afgelopen jaren fors is gegroeid en we deze middelen op deze manier ten goede laten komen aan de gemeenschap. Daarnaast kiezen we ervoor scherper aan de wind te varen, waar mogelijk zijn bestaande budgetten naar beneden bijgesteld. Het Rijk heeft in de voorjaarsnota gemeenten gedeeltelijk gecompenseerd voor het ravijnjaar en uitgaven voor de jeugdzorg. Deze compensatie is ontoereikend en slechts voor twee jaar, vanaf 2028 moeten de uitgaven voor jeugdzorg structureel omlaag. Het Rijk komt hiervoor met maatregelen. Het effect hebben we als stelpost meegenomen in de meerjarenraming. De VNG is in overleg met het Rijk over passende invulling. Dit betekent wel dat we genoodzaakt zijn om het derde spoor van 'ambitie en middelen in balans' te effectueren, we kiezen ervoor dit gefaseerd te doen. Door stapsgewijs de bezuinigingen door te voeren, worden de effecten op de samenleving zoveel mogelijk beperkt.
Op basis van de voorliggende Kadernota 2026 zijn de financiële contouren voor de programmabegroting 2026-2029, met name voor het laatste jaar, niet gunstig. De financiële positie van de gemeente is op dit moment stabiel, maar de structurele lasten blijven stijgen. De ontwikkelingen vragen dan ook om zorgvuldigheid en realisme in de te maken (nieuwe) beleidskeuzes. De bezuinigingsmaatregelen gaan hoe dan ook impact hebben op organisaties, verenigingen en instellingen. Betreffende partners informeren we tijdig en we voeren deze gesprekken zorgvuldig en transparant.
Kortom, in 2026 blijven we koersvast, houden grip op onze financiën en blijven investeren in wat Oldenzaal sterk en leefbaar maakt. Met de voorliggende Kadernota 2026 geven we invulling aan deze ambities. Samen werken we aan onze stad Oldenzaal.